Obniżenie nastroju czy depresja

Obniżenie nastroju czy  depresja ?       
Jaka jest różnica między depresją a  obniżonym nastrojem? Depresja to tłumiony gniew  skierowany przeciwko sobie, spowodowany cierpieniem i emocjonalnym bólem, który dopada nas  wbrew naszej woli i  z czasem uniezależnia się  od okoliczności. Sam wielki ból  nie wystarczy, żeby można  było mówić o depresji , ale nadmiar bólu może wywołać depresję. To smutek wielki, niewspółmierny do błahej przyczyny, to ból, który wypiera inne uczucia i tłumi je. W depresji bezcelowość każdego przedsięwzięcia, uczucia, a nawet samego życia staje się wyraźnie widoczna. Istnieje  również tzw.  depresja neurogenna, czyli wrodzona, z którą przychodzimy na świat. Dzieci również doświadczają  depresji – może ona pojawiać się już w 6-tym miesiącu życia, lub między 16 a 24 miesiącem. Związana jest
z separacją od rodzica oraz poczuciem omnipotencji, czyli poczuciem braku sprawczościi bezsilnością, powoduje zaburzenie nastroju. Istnieje związek między depresją i agresją. Utrata  obiektu powoduje utratę dobrego samopoczucia, następnie  stan  cierpienia, co powoduje intensywny gniew, poczucie bezsilności i w efekcie reakcje depresyjne.
Objawy depresji dziecięcej :

• nastrój dysforyczny (głęboki stan zaniepokojenia lub niezadowolenia),
• autodeprecjacja ( spostrzeganie, prezentowanie  siebie jako człowieka bezradnego
  i niekompetentnego, obarczonego wadami, ponoszącego porażki i osobistą za nie odpowiedzialność, niepewnego siebie i własnej wartości),
• zaburzenia snu ( płytki sen, częste wybudzanie się, problemy z zasypianiem, budzenie się w określonych godzinach),
• zachowania agresywne, pobudzenie,
• zmienione wyniki szkolne,
• mniejsze uspołecznienie,
• zmiana postaw wobec szkoły,
• skargi somatyczne ( bóle głowy, brzucha, mięśni itp.)
• utrata dotychczasowej energii,
• niecodzienna  zmiana apetytu lub utrata wagi ( dzieci  przestają  przybywać na wadze).

Po doświadczeniu straty  następuje wydarzenie obojętne, a potem epizod depresyjny przejawiający się  poprzez :

• spowolnienie, zahamowanie energii, wygląd „ małego starca”,  grzeczność, obojętność, posłuszeństwo,
• pobudzenie, ruchliwość, ciągłe poruszanie się  przeplatane nieobecności, niestabilność, gniew, bunt, brak zainteresowania otoczeniem, nuda, trudności
  w myśleniu,
• zaburzenia anorektyczne,
• zaburzenia bulimiczne,
• myśli o śmierci, rezygnacja,
• spadek wyników szkolnych, fobia szkolna
• niedbałość, wygląd kloszarda, gubienie rzeczy,
• poczucie winy, potrzeba ukarania siebie, zachowania autoagresywne, niestabilność ruchowa, słowotok, mania.

Zdarza się, że depresji towarzyszą również inne zaburzenia (przede wszystkim zaburzenia zachowania): zaburzenia opozycyjno-buntownicze, zaburzenia lękowe (fobie specyficzne: szkolna, społeczna, lek uogólniony), ADHD. Depresja to cierpienie.
Przejawy protestu wobec cierpienia:

• zachowania opozycyjne, dąsanie się, gniew,
• zachowania agresywne i autoagresywne,
• zaburzenia zachowania,
• moczenie nocne,
• egzema skórna, astma,
• otyłość, anoreksja.

Depresja niemowlęca (24-30 miesiąc życia) etapy :  – okres popłakiwania – wycofanie – gorszy nastrój  - opóźniony rozwój psychoruchowy.
Depresja małego dziecka ( 3-6lat)  w następstwie separacji lub gwałtownej separacji. Izolacja – wycofanie – nadmierny spokój – pobudzenie- chwiejność emocjonalna – zachowania autoagresywne – autostymulacja – zachowania masturbacyjne. Inne przejawy: chaotyczny stan uczuciowy, naprzemienny z objawami  powagi, gniew, znaczne wahania nastroju.
Zaburzone uspołecznienie, brak zabaw, brak usamodzielnienia się, zaburzenia somatyczne, zaburzenia odżywiania, zanieczyszczanie kałem, krańcowa wrażliwość na separację.
Bez podjęcia leczenia zaburzenia zachowania i uspołecznienia pogłębiają się.
 

Objawy :

• drażliwość, chwiejność nastroju, impulsywność,
• obniżony nastrój,
• wycofanie z relacji z rówieśnikami i rodziną,
• brak energii, bezczynność,
• skłonność do czarno-białego myślenia  (jest to również cecha adolescencji),
• pobudzenie psychoruchowe,
• pogorszenie zdolności intelektualnej, kłopoty z koncentracją uwagi,
• zmiana apetytu,
• zbyt mało lub  za dużo snu,
• skargi na nudę, poczucie beznadziei,
• zaniechanie  dbałości o wygląd,
• krytycyzm wobec siebie, nadwrażliwość, poczucie winy,
• nasilone skargi na  dolegliwości fizyczne,
• autoagresja,
• zainteresowanie śmiercią ( poezja Wojaczka).

Depresja  może współwystępować z przewlekłą  reakcją bólową. Statystycznie  w młodszym wieku częściej występuje u chłopców, po 15 roku życia u dziewcząt. Występują  duże związki  między depresją adolescenta  a dorosłego. U dzieci  i młodzieży z depresją i zaburzeniami zachowania w życiu dorosłym  częściej diagnozuje się aspołeczność, obserwuje się również gorsze funkcjonowanie społeczne. Istnieje także związek między tarczycą a obniżeniem nastroju.
 
Przyczyny depresji :

• utrata – doświadczenie straty bardzo istotnej rzeczy w życiu  (także w aspekcie duchowym), brak możliwości realizacji  własnych celów, dążeń,
• gen depresji  (depresja neurogenna) razem z  doświadczaniem bardzo trudnych, czasem nawet traumatycznych wydarzeń,
•  rozłąka  z ważną dla człowieka osobą,
• lek przed porzuceniem,
• psychiczna niedostępność rodzica,
• depresja rodziców, szczególnie matki,
• nadmierna surowość matki.

Oczywiście tych przyczyn   jest znacznie więcej, każdy przypadek jest indywidualny. Dlatego też nie powinniśmy  (my rodzice) obarczać się  nadmiernym poczuciem winy, ponieważ to nie służy nam i naszym bliskim, a czasem utrudnia odzyskanie zdrowia i równowagi osobom chorym. Istnieje określenie „wystarczająco dobry rodzic”- co oznacza, że nikt z nas nie jest doskonały, rodzice starają się jak mogą najlepiej opiekować się własnym dziećmi i w danym momencie robią wszystko to co uważają za najlepsze. Nikt nie jest jasnowidzem i nie może przewidzieć przyszłości. Bardzo często to co robimy instynktownie jest także dobre, powinnyśmy też ufać  naszej intuicji. W przypadku nastolatków zdiagnozowanie depresji nie jest proste, ponieważ niektóre zachowania, które są charakterystyczne dla wieku adolescencji (dojrzewania) mogą wpisywać się niektóre objawy choroby. Dlatego też depresję może zdiagnozować jedynie lekarz psychiatra i wyznaczyć dalsze leczenie.
Osoby u których zdiagnozowano  depresję powinny uczestniczyć w terapii  - w przypadku  dzieci powinna to być terapia systemowa.   Konieczna jest również  empatyczna identyfikacja z cierpieniem dziecka, pomoc dla rodziców (w przypadku mniejszych dzieci  w większym zakresie), odtworzenie więzi z matką, stworzenie więzi zastępczej, w razie potrzeby  przejęcia dziecka w opiekę na czas określony.  W przypadku młodzieży  i dorosłych  dominuje  terapia behawioralno-poznawcza. Zgodnie z zaleceniem lekarza  nastolatki także są objęte terapią systemową w której uczestniczy cała rodzina. Oczywiście u osób chorych na  depresję stosuje się farmakoterapię. Najlepsze efekty daje farmakoterapia połączona z psychoterapią. Bardzo ważne jest, aby trafić do dobrego psychoterapeuty, a nie przypadkowej osoby. Kim jest zatem psychoterapeuta? Psychoterapeuta to psycholog (absolwent 5-letnich studiów psychologicznych), który uzyskał certyfikat z psychoterapii (uzyskanie  tego certyfikatu to nawet 4-lata). Wsparciem w trudnych momentach również może nam służyć psycholog po 5-letnich studiach odpowiednio przygotowany. Jeśli szukamy profesjonalisty to pytajmyo kwalifikacje danej osoby.  Osoby chore na depresję, które przyjmują leki i uczęszczają na terapię normalnie funkcjonują, prowadza  zwykłe życie, uczą się, studiują, pracują.
W przypadku osób chorych ich najbliższe otoczenie powinno pamiętać o kilku ważnych zasadach :  dostrzeż ; uwierz; odpuść; nie oczekuj, że to minie; nie oceniaj; nie krytykuj; bądź; wspieraj; chwal; czekaj.
Obniżony nastrój to poczucie dyskomfortu, niepewności , smutku, czasem lęku przed jakąś sytuacją. Może pojawiać  się  wywołane nieprzyjemnym dla nas wydarzeniem  bądź obawą przed  przykrymi nas konsekwencjami  naszych działań lub osób nam bliskim. Nie każde obniżenie nastroju to objaw depresji. Jeśli natomiast utrzymuje się bez konkretnego powodu dłużej niż dwa tygodnie to należy się temu bliżej przyjrzeć. Przez cale swoje życie doświadczamy mnóstwa różnorodnych emocji zarówno przyjemnych jak i nieprzyjemnych. Niezwykle często  przeżywamy uczucie smutku. Niestety nasze życie nie polega na ciągłej radości i nieprzemijających przyjemnościach. Aby normalnie funkcjonować i żyć pełnią życia konieczne jest doświadczanie wielu emocji. Musimy jakoś sobie z nimi radzić i rozwiązywać nasze problemy. Dlatego też odczuwanie smutku, doświadczanie obniżonego nastroju jest dla nas sygnałem, że musimy podjąć  jakieś działanie. Bardzo często przypominają mi  się słowa piosenki śpiewanej przez Ryszarda Ridla : „w życiu  piękne są tylko chwile”. Nie możemy zatem oczekiwać, że nigdy nie doświadczymy  bólu, czy smutku. Bardzo jednak się obawiamy tych uczuć.  Większość rodziców  bardzo się martwi, kiedy ich dziecko jest smutne i robią wszystko, aby było ciągle zadowolone, uśmiechnięte. No cóż, bycie nieustannie zadowolonym jest niemożliwe po prostu, dlatego to co możemy zrobić dla naszych dzieci to pozwolenie im na przeżywanie także smutku, bo przecież  on również nierozerwalnie jest związany z naszym życie. Doświadczenie uczy nas, że smutek mija. Przeżywanie całej gamy uczuć czyni nasze życie bogatszym i prawdziwym. Musimy sobie tylko z nimi radzić i wykorzystywać je tak, aby nam pomagały. Jeśli czujemy smutek to równie  mocno  potrafimy odczuwać radość, doświadczając nieprzyjemnych uczuć, w pełni odczuwamy także te przyjemne. W przypadku  obniżonego nastroju  warto porozmawiać o tym z kimś bliskim. Można również samemu zastanowić się  co dzieje się teraz w naszym życiu, i zastanowić się czy powinniśmy podjąć jakiś działanie, czy też nie.
W radzeniu sobie  w życiu na pewno pomaga człowiekowi realizacja własnych zamierzeń, rozwijanie zainteresowań, otaczanie się przyjaznymi ludźmi, dbanie o siebie ( np. w zakresie własnego zdrowia) oraz wiele innych rzeczy, które są ważne dla każdego indywidualnie. 

                                                                    
                                                                                                                                                                                                                                 na podstawie :        
                                                                                                                                                                                                                                 pracy Ż. Rachwaniec
                                                                                                                                                                                                                                 pozycji   A. Solomon „ Anatomia Depresji”.
                                                                                                                                                                                                                                 opracowała Lidia Kowalczyk
 
 
 
W trudnych dla nas sytuacjach możemy uzyskać pomoc psychologiczną w naszym mieście.
Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci
i Młodzieży w Bolesławcu
Godziny pracy ośrodka:
poniedziałek     8.00-16.00
wtorek              11.00- 20.00
środa                11.00- 20.00
czwartek           8.00- 16.00
piątek                8.00- 16. 00
rejestracja 48 571 306 436
Działalność tego ośrodka jest finansowana przez NFZ, jest zatem bezpłatna. Zatrudnieni tam są specjaliści – psycholodzy, psychoterapeuci. Okres oczekiwania na termin spotkanie jest również krótki.
116111- Ogólnokrajowy telefon zaufania

Informacja Marszałka Województwa Dolnośląskiego nt. listy ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży dla województwa dolnośląskiego